Instagram Nasıl Okunur? İngilizce’de Telaffuzu Geliştirmek

Bu yazıda size İngilizce öğrenirken en çok zorlandığımız taraflardan biri olan telaffuz konusunda temel ve ileri düzey bilgiler vereceğim. Telaffuz konusunda kendimizi geliştirirken Google Translate’i nasıl etkili bir şekilde kullanabiliriz, diğer yararlı web siteleri nelerdir bunlara değinip ardından sıfırdan ileri seviyeye telaffuzu geliştirmek için neler yapmalısınız onları anlatacağım.

Instagram kelimesi instant ve telegram kelimelerinin birleşmesiyle oluşturulmuştur ve bu haliyle markalaşıp dilimize yerleşmiştir. Uygulamanın ilk ortaya çıktığı yıllarda instagram ülkemizde yazıldığı gibi okunuyordu. İnstagram’ın var mı, beni instagram’dan ekle, o kızı instagram’dan sil şeklinde günlük hayatımızda sık sık kullanırdık. Sonra ne olduysa oldu, birileri onu instegram diye telaffuz etmeye başladı. Aşağı yukarı 2012-2013 yıllarında olmuştur bu değişim heralde. Tarihe not düşmek için yazdım, neyse, benim bu değişim ile büyük bir problemim var. Nedenini açıklayayım:

Kelimeyi Türkçe okuduğun haliyle telaffuz etmekle benim hiçbir problemim yok. Yani instagram yazılışı Türkçe dilinde bir ve yalnız bir şekilde okunur, instagram. İngilizce dilindeki telaffuzu ise instıgrem’dir. Yani instagram ve instıgrem telaffuzlarının ikisi de kabul edilebilirdir. Ama gelin görün ki bu kelime ne bizim dilimizde ne orjinal dilinde instegram diye telaffuz edilmez. Bana inanmıyorsanız açıp Google Translate’e sorabilirsiniz.

Peki bu bilgi ne işimize yarayacak. Bu bilgi çok işimize yarayacak kıymetli arkadaşlar. Bu bilgiyi kullanarak bir İngilizce kelimenin doğru okunuşunu öğrenmeyi ya da doğru varsaydığımız bir telaffuzu teyit etmeyi öğreneceğiz.

Öncelikle bir konuda anlaşalım. İngilizce bir kelimenin telaffuzunu tahmin etmeye çalışırsanız yanılma olasılığınız hiç de az değildir. Çünkü telaffuz konusunda İngilizce’de kuraldan çok istisna yer alıyor. Örneğin touch ve couch kelimelerinin telaffuzlarının benzer olmasını beklersiniz fakat değildir. Infinite ve finite kelimesinin telaffuzları da aynı şekilde ilk bakışta beklediğinizden farklıdır. Bunların yanı sıra bir de size okunuşu hakkında hiç bir fikir vermeyen kelimeler vardır. Lingerie, archieve, hierarchy, squirrel kelimelerinin telaffuzunu kontrol etmeden tahmin edemezsiniz.

Evet diyelim ki sizi ikna ettim ve telaffuz konusuna önem göstermeye karar verdiniz. İşinizin kolay olmadığını baştan söyleyeyim ve adım adım ne yapmanız gerektiğini anlatayım.

• Türkçe’deki sesli harflerimiz a,e,ı,i,o,ö,u,ü olmak üzere sekiz tanedir. Ve hepimiz ilkokulda bu sesli harfleri tek tek öğrendik. Aynı şekilde İngilizce’deki sesli harfleri de tek tek öğrenmemiz gerekiyor. Google’da ya da Youtube’da “Vowels in English” yazarak bu harflere ve okunuşlarına kolayca erişebilirsiniz. Bir günde en iyi sonucu almayı beklemeyin. Ağız içi kaslarınızın o sesleri doğru çıkarmaya alışması aylar alacak. Bu arada yazının sonunda işinizi kolaylaştırmak için size tavsiye olarak çok kaliteli Youtube kanalları ve diğer kaynaklar bırakacağımı da belirteyim.

• Sessiz harfler sizi çok zorlamayacak. Th, w, v harflerinin nasıl okunduğunu öğrenirseniz ilk etapta yeterli olacaktır. İlerledikçe aslında iki çeşit th sesi olduğu, kelimeleri birleştirirken araya koymanız gereken kaynaştırma sesleri olduğu gibi ayrıntıları öğreneceksiniz. Örneğin, “Onu yap” anlamına gelen “Do it!” emir cümlesi iki kelimenin arasında w kaynaştırma sesini alarak “duwit” şeklinde telaffuz edilir.

• Schwa sesini özellikle iyi öğrenin. Schwa İngilizce’de en çok kullanılan sestir dersek abartmış olmayız herhalde. Bu sebepten bu sesin önemini, nasıl telaffuz edildiğini, farklı durumlarda sesin nasıl değiştiğini öğrenin. İpucu olarak ufak bir başlangıç bilgisi not düşeyim. Girl, above, husband, one kelimelerindeki sesli harflerin tamamı schwa sesidir. Girl kelimesindeki schwa Türkçe’deki ö sesine benzerken one kelimesindeki schwa a sesine daha yakındır. Gerçekten bu sesi nasıl doğru çıkaracağınızı öğrendiğinizde aslında bu seslerin birbirinden farklı olmadığını kavrayacaksınız.

• IPA öğrenin. IPA nedir? IPA yani International Phonetic Alphabet bir kelimenin okunuşunu işaretlere döker ve böylece kelimenin okunuşunu dinlemeden dahi o kelimenin nasıl telaffuz edildiğini size gösterir. Tüm modern sözlükler, Google Translate ve Cambridge benim en çok kullandıklarım, bir kelimenin anlamını verirken okunuşunu da size IPA ile gösterir. Google Translate kullanıyorsanız anlamını öğrenmek istediğiniz İngilizce kelimeyi yazıp enter tuşuna bastığınızda içerisine yazdığınız kutucuğun sol alt köşesinde mikrofon ve hoparlör simgelerinin üstünde bu işaretleri göreceksiniz.

• Vurguların önemini öğrenin. İki veya daha fazla heceden oluşan telaffuzlarda bir hecede vurgu olur. Vurgu International Phonetic Alphabet’te kesme işareti simgesi ile gösterilir. Yeterince dinleme egzersizi yapıyorsanız bu yeteneği otomatik olarak kazanırsınız ama yeni ve sık kullanılmayan bir kelime öğrendiğinizde kesme işareti hangi heceden önce kullanılmış dikkat edin. Kesme işaretinden sonra gelen hece vurgulu okunur. Örnek olarak, father kelimesinde ilk hece, again kelimesinde ikinci hece vurgulu okunur.

Artık öğrendiğiniz her kelimenin anlamı ile beraber okunuşunu da kontrol etmeyi alışkanlık edindiğinizde, İngilizce’deki seslere ağız içi kaslarınız alıştığında, İngilizce haber kanalları dinlerken duyduğunuzun yarısından fazlasını anlar hale geldiğinizde kullanmanız için sizi ileri seviyeye taşıyacak son bir kaç metottan da bahsederek yazıyı sonlandıracağım. İleri seviyede yapmanız gereken bu şeylerden ilki tonlama. Anadili İngilizce olan birinin İngilizce’sini anlamak neden zordur? Sebebi sadece hızlı konuştuğu için değildir, asıl sebep tonlamasıdır. İleri seviyeye ulaştığınızda bu tonlamaları çalışarak ve daha fazla aşina olarak dinleme yeteneğinizi pekiştirebilirsiniz. İleri seviye telaffuzda öğrenmeniz gereken diğer bir husus ise kısaltmalardır. How is it going, what’s up, what did you say, I am gonna have a cup of tea cümlelerinde olduğu gibi bir çok durumda kısaltmalar karşınıza çıkar. Bu kısaltmalar İngilizce konuşulan bir ülkede yaşayacaksanız eninde sonunda karşınıza çıkacak bir durumdur.

Telaffuz konusunun temelleri böyle, umarım yazdıklarım size yardımcı olur. Aşağıdaki linklerde yazdıklarımı tamamlayıcı nitelikte olduğunu düşünüyorum.

Google Translate: En çok kullandığım çevrimiçi sözlük.

Rachel’s English: Youtube kanalı. Böyle bir içeriğin ücretsiz olması bulunmaz nimet. Amerikan aksanı öğretir.

Youglish: Bir web sitesi. Bir kelimenin nasıl okunduğunu Youtube’dan çekip cümle içinde bağlamı ile beraber size gösteriyor.

BBC -Learning English: Youtube Kanalı. Pronunciation isimli çalma listesine göz atarsanız sesleri, okunuşları ve daha bir çok şeyi bulabilirsiniz. İngiliz Aksanı öğretir.