Dinleme Yeteneğinizi Geliştirmek

İngilizce öğrenirken 4 temel yetenek söz konusudur. Okuma, dinleme, konuşma, yazma. Tüm bu yeteneklerin üzerine inşa edildiği bir de kelime dağarcığınız vardır. İngilizce çalışırken yaptığınız her aktivite bu yeteneklerden en az birini geliştirmek üzerine olur. Bu yazıda dinleme yeteneği üzerine konuşacağız ve ben size bu yeteneğinizi geliştirecek tavsiyeler vereceğim.

Dinleme yeteneği benim İngilizce öğrenirken geliştirmekte en çok zorlandığım kısım oldu. Ielts sınavındaki ilk deneyimimde (2016) diğer bütün bölümlerde skorum 6 ya da üstü iken dinleme bölümünden 4.5 almıştım. Dinleme skorumu artırmam gerekiyordu ve bunun üzerine çalışmaya başladım. En başta yaptığım hiçbir şey sonuç vermiyor gibi gözüküyordu. Ne yaparsam yapayım aynı seviyede kalıyor, dinlediğimin tamamını anlayamıyor, netlerimi artıramıyordum. Sonra dinlemeyi geliştirmek için neler yapılmalı diye daha detaylı şekilde araştırdım. Karşılaştığım her metodu denedim ve neticesinde denediğim yöntemlerin içinden bazılarının diğerlerine göre daha fazla işe yaradığını tecrübe ettim. Seviyenize göre aşağıda dinleme yeteneğinizi geliştirecek tecrübelerimi sıralıyorum.

Başlangıç Seviyesi: Bu aşamadayken yapacağınız en büyük hata dinleme yeteneğini göz ardı edip sadece gramer ve kelime bilgisine odaklanmak olur. Eğer İngilizce’de akıcı bir seviyeye ulaşmak istiyorsanız her seviyede mutlaka yukarıda bahsettiğim dört yeteneğe eşit ölçüde zaman ayırmaya özen gösterin. Günde 15 dakika dinleme pratiği yapmak -düzenli bir şekilde uygulamak koşuluyla- bu seviye için yeterli olacaktır. Başlangıç seviyesi için hazırlanmış dinleme pratiklerini yapın. Bu pratikleri BBC web sayfasından bulabilirsiniz.

Orta Seviye: Dil öğrenmede evrensel boyutlara ulaşmış yaygın bir inanış vardır. Dinlemenizi geliştirmek istiyorsanız daha çok dinleme egzersizi yapın. Bu inanış bana sorarsanız doğru ama eksik bir yaklaşım. İlk başlarda işe yararken seviyeniz ilerledikçe bu yaklaşımın yetersiz kaldığını fark ediyorsunuz. Bu tavsiyeyi şimdilik orta seviyedeyken koşulsuz takip edin. Olabildiğince daha fazla dinleyin. Yabancı TV kanalları, radyo haberleri, diziler, filmler ne bulursanız dinleyin. Bu seviyede taktik maktik yok bam bam bam anlayışı ile gitmenizi tavsiye ederim. Buraya kadar geleneksel yöntemlerin işe yaradığını gördük ama bundan sonraki seviyelerde geleneksel metotların yetmediğini ve fark yaratacak başka taktiklere ihtiyaç olduğunu göreceksiniz.

Orta – Üst Seviye: Geldik dananın kuyruğunun koptuğu yere. Kıymetli arkadaşlar orta seviyede ne kadar alıştırma yaparsanız yapın bir yerde takılıp kaldığınızı göreceksiniz. Belirli bir seviyenin ötesini anlayamayacaksınız. Bir şeylerin eksik olduğunu farkedecek ama o eksik olan şeyi bulamayacaksınız. Hazırsanız size neyin eksik olduğunu açıklayayım: Telaffuz. Eğer kelimelerin en doğru telaffuzu nasıldır bilmiyorsanız her cümlede ya da her iki cümlede bir en az bir kaç kelime kaçırırsınız. Kaçırdığınız bu kelimeler bazen cümlenin anlamına doğrudan etki etmez ama bazı durumlarda da o kadar kilit bir noktadadır ki o kelimeyi anlamadan cümle size hiçbir ipucu vermez. Kelimelerin en doğru telaffuzu nasıldır öğrendiğinizde cümleleri zorluk çekmeden anlamaya başlayacaksınız. Anlamadığınız kelimelerin sayısı düşecek ve duyduklarınızı daha yüksek bir oranda anlamlandırabileceksiniz.

İleri seviye: İleri seviyeye ulaştığınızda artık zorlanmadan duyduğunuzu anlamaya başlarsınız. Fakat bu seviyede bile hala duyduğunuzda anlamadığınız, karşınızdakinden söylediklerini tekrar etmesini istediğiniz durumlar ortaya çıkabilir. Böyle durumlarda problem şu üçünden biridir: Aksan, hız, tonlama. Aksan ve hız zaten herkesçe kabul edilen olağan şüphelilerdir fakat tonlamanın önemi burada göz ardı edilir. Benim ileri seviyedeki birine dinleme yeteneğini geliştirmek için vereceğim ilk tavsiye tonlama öğrenmesidir. Kendiniz konuşurken tonlama kullanmasanız bile öğrendiğinizde duyduklarınızı daha kolay şekilde anlamlandırmanızı sağlar. Vereceğim ikinci tavsiye collocation çalışmanız olur. Collocation kelime gruplarıdır ve hangi kelimelerin beraber kullanıldığını inceler. Beraber kullanılan kelimeleri öğrendiğinizde zaten o fiilden sonra hangi zarf gelmeli onu bekliyor olacaksınız. Son olarak bu seviyede ulama, kelimeleri birleştirirken araya koyulan kaynaştırma harfleri ve kısaltmaları öğrenmek de oldukça işe yarayacaktır.

Özetlersek, dinleme yeteneğinizi geliştirmek istiyorsanız bol bol dinleme eksersizi yapmak yetmez aynı zamanda telaffuz da çalışmanız gerekir. Kelimelerin doğru okunuşlarını bilmek ve cümle tonlamalarına dikkat etmek de size avantaj sağlayacaktır. Telaffuz konusunda nasıl bir yol izlemelisiniz öğrenmek için şu yazıma göz atabilirsiniz: https://ingilizceyardim.com/2020/02/07/instagram-nasil-okunur-ingilizcede-telaffuzu-gelistirmek/